عقیده شیعه در مورد امامت این است که مقامی است الهی و دنباله رو ادامه دهنده امامت پیامبر است .پیامبر غیر از این که پیامبر بود, امام نیز بود; یعنی رهبری دینی که مجری احکام الهی (قرآن ) باشد. امام یعنی کسی که ادامه دهنده امامت پیامبر(ص)باشد و همان طور که امامت پیامبر از جانب خدا بود, ادامه آن هم باید از جانب خداباشد; با رفتن پیامبر ، شأن نبوت برای همیشه پایان یافت ، اما شأن و مقام و امامت باقی بود ؛ زیرا مردم به امام و پیشوا نیاز داشتند ؛ بنابراین تعیین امام از جانب خدا است . شیعیان عقیده دارند علی (ع)و یازده نفر از فرزندانش از طرف خدا و لسان پیامبر(ص)مشخص شده و اینان انسان های پاک و مطهّری هستند که از نسل انبیا و پاکان روزگار بودند.بنابراین امامت مقامی است الهی و هم سنخ با نبوّت . کسی می تواند امام باشد که هم سنخ پیامبر(ص)باشد, اما اهل سنّت این مسئله را قبول ندارند و می گویند امام توسط مردم تعیین می شود.
ما به آنان می گوییم امامت و خلافت ابوبکر به رأی مردم نبود, زیرا همه مسلمانان در تعیین او نقش نداشتند و بسیاری از بزرگان اصحاب از قبیل سلمان وابوذر و مقداد و علی (ع)و بنی هاشم و سعدبن عباده , مخالف تعیین ابوبکر بودند. و در مورد خلیفهء دوم اصلاً رأی مردم دخالت نداشت و با تعیین ابوبکر معیّن شد و در مورد خلافت عثمان , شورای شش نفره بود, آن هم با ترفندهایی که در تاریخ ذکر شده است .
بنابراین عقیده اهل سنّت ـ که امامت و خلافت به تعیین مردم است ـ اولاً اشتباه است ;ثانیاً ابوبکر و عمر و عثمان به رأی مردم تعیین نشدند. ثالثاً هیچ گاه رأی مردم به طور کامل محقق نمی شود و همیشه عدّه ای مخالف و ممتنع هستند. رابعاً کودکان و دیوانگان و غیرهم که شرایط رأی دادن را ندارند, نقشی در تعیین سرنوشت خود نخواهند داشت و کسی هم از جانب آنان معیّن نشده و کار آنان بر زمین می ماند. اگر بگوییم امامت به رأی مردم محقق می شود ـ کما این که اهل سنّت می گویند ـ دچار اشکالات فراوانی می شویم که به تعدادی از آن هااشاره کردیم .
ادلّه شیعیان بر امامت امامان :
1-تصریح پیامبر(ص)به ولایت علی (ع)و ائمهء بعد از ایشان و تعیین نام آنان .
2- هر امامی , امام بعد از خود را معیّن می کند; اما در مورد علی (ع)ادلّه بیش تری از آیات و روایات داریم :
الف ) آیه :
سرپرست شما خدا و رسول و مؤمنانی اند که نماز را بر پا می دارند و زکات در حال رکوع می پردازند.
تنها کسی که صدقه و زکات در حال رکوع پرداخت نمود, علی (ع)بود. علمای شیعه و سنی اتفاق دارند بر این که این آیه در مورد علی (ع)نازل شد.1
ب ) اطیعوااللّه و اطیعواالرسول و اولی الامر منکم .2
با دقت در این آیه معلوم می شود باید اولی الامر (صاحب امر, امام , حاکم ) هم سنخ رسول باشد, چون کلمه اطیعوا برای و یک بار آمده ; یعنی اطاعتی که از رسول واجب است , از اولی الامر نیز واجب است . و همان پاکی و قداستی که پیامبر دارد, اولی الامر نیز باید داشته باشد. و مسلّم است کسی که اهل فسق و گناه باشد, حتی اگر بدون زور و با رأی مردم حاکم شده باشد, قابل اطاعت نیست :
ظالمان میل و از آنان اطاعت نکنید.3 .
3- وقتی حضرت ابراهیم از طرف خدا به مقام امامت رسید, از خدا خواست فرزندان او نیز امام باشند, خداوندتعالی فرمود: و آنان شایستگی برای تصدی امامت را ندارند. 4ابوبکر و عمر حدود سی سال قبل از اسلام مشرک بودند. در قرآن آمده است :? و بعد از خلافت نیز گناهان بسیاری انجام دادند که یکی از آن ها ظلم و اذیّت هایی بود که بر دختر پیامبر(ص)حضرت زهرا(س)روا داشتند.
پس اولاً امامت مقامی است الهی و ثانیاً و بر فرض که مردمی و انتخابی باشد, در مورد خلفا انتخاب و رأیی نبودو اگر بود, تمام مسلمانان شرکت نداشتند. جهت اطلاع بیش تر از کتاب های سید عبدالحسین شرف الدین و علامه امینی بهره مند شوید.
--------------------------------------------------------------------------------
پی نوشت ها:
1.تفسیر نمونه , ج 4 ص 424. 2.نساء(4) آیه 59. 3.شعراء (36)آیه 151. 4.بقره (2)آیه 124. ?. احزاب آیه ??