ازدواج موقت، امری نیست که تازگی داشته باشد و توسط اسلام وضع شده باشد. با نگاهی عمیق بر امتهای گذشته خواهیم دید که این نوع ازدواج مرسوم بوده، اما نه به این کیفیت، بلکه در زمان جاهلیت از زنان همچون وسیلهای برای عیش و نوش استفاده میشد. دین مقدس با ظهور خود رسوم جاهلیت را کنار زد و در عین حال برای تمامی احتیاجات انسان چارهای اندیشید تا انسان را از مسیرهای انحرافی و نابوکننده حفظ کند. یکی از راههای سعادت و خوشبختی انسان، قرار دادن غریزههای نهفته شده وی در مسیر صحیح میباشد.
ازدواج موقت موضوعی است که هم در آیات و روایات وارد شده و هم عقل انسان به آن حکم میکند.
قرآن کریم میفرماید: " فما استمتعتم به منهن فآتوهن اجورهنّ فریضة ؛1 زنانی که متعه میکنید، مهر آنها را به عنوان یک واجب باید بپردازید".
از امام صادق(ع) نقل شده: " المتعة نزل بها القرآن و جرت بها السنة من رسول الله ؛ 2 حکم متعه در قرآن نازل شده و سنت پیامبر (ص) طبق آن جاری گردیده است".
از دیدگاه عقل:
این یک قاعده و قانون کلی است که اگر به غرایز طبیعی انسان به صورت صحیحی پاسخ گفته نشود، برای اشباع آنها متوجه راههای انحرافی خواهد شد، زیرا این حقیقت قابل انکار نیست که غرایز طبیعی را نمیتوان از بین برد، در حالی که در بسیاری از شرایط و محیطها، افراد فراوانی در سنین خاصی قادر به ازدواج دایم نیستند و بلوغ اجتماعی و شرایط لازم برای ازدواج به هنگام بلوغ جنسی فراهم نیست، حال با این وضع چه باید کرد آیا باید مردم را به سرکوب کردن این غریزه تشویق نمود، آن گونه که بعضی از مکاتب شرقی ترویج و ترغیب میکنند، یا آنها را در برابر بیبندوباری جنسی آزاد گذاشت که امروزه متأسفانه نمونهها و شواهد بسیاری برای آن وجود دارد، و یا این که راه سومی را در پیش بگیریم که موجب سوءاستفاده افراد نشود و مفاسد اجتماعی را گسترش ندهد.3 و آثار و نتایج زیانبخش آن دو طرف را نداشته باشد؟
اسلام راه سوم را پیشنهاد میدهد. اسلام با تجویز متعه خواسته که جلوی فساد و فحشا را بگیرد اما این امر باید به گونهای در جامعه اسلامی محقق شود که زمینههای سوءاستفاده و شهوترانی از بین برود و با ثبت ازدواج موقت و براساس مقرارت خاص، آن را در مسیر صحیح قرار داد تا احکام خاص آن هم مورد مراعات قرار گیرد و مشکلات افراد جامعه به این طریق برطرف شود و اگر قرار باشد تحقق عملی و فعلی همراه با گناه باشد، قطعاً تحقق آن عمل اگر بدون گناه و براساس موازین شرعی محقق شود، رضایت خدا را به همراه دارد. از طرف دیگر از روابط بی حد و مرز پسران و دختران جلوگیری شده، حقوق و وظایفی برای هر یک تعیین میشود. از این رو، اصل ازدواج موقت به صلاح جامعه اسلامی است، ولی باید براساس ضوابطی باشد تا از آن سوءاستفاده و بهرهبرداری نادرست نشود.
پینوشتها:
1. سوره نساء (4) آیه 24.
2. نورالثقلین، ج 1، ص 467.
3. تفسیر نمونه، ج 3، ص 342.
